czwartek, 22 lipca 2010

GIS pod napięciem

GIS (Geographic Information System) - to w zasadzie komputerowe narzędzie do pozyskiwania, zarządzania, analizy oraz przechowywania informacji ściśle związanych z konkretną lokalizacją geograficzną. W obecnych czasach jest to jeden z najpopularniejszych systemów wspomagających projektowanie, wykonanie i eksploatację obiektów różnego przeznaczenia. Na podstawie informacji zawartych w GIS dokonuje się analiz środowiskowych potrzebnych do sporządzenia dokumentacji obiektu planowanego do budowy. Już w fazie budowy GIS pozwala zintegrować prace realizowane przez różnych wykonawców na różnych odcinkach realizowanego projektu. W fazie eksploatacji GIS dostarcza wszelkich informacji o aktualnym stanie, potencjalnych zagrożeniach i niezbędnych krokach potrzebnych do utrzymania obiektów w dobrym stanie. System GIS może dowolnie współpracować i pobierać dane z innych systemów np. systemu informacji pogodowej. Jest to system niezwykle przydatny zwłaszcza do elementów infrastruktury zlokalizowanych w różnorodnym terenie na przestrzeni wielu kilometrów takich jak energetyczne sieci przesyłowe, drogi czy infrastruktura kolejowa. Aby jednak system był skuteczny, jak każdy system musi być zasilany danymi pozyskiwanymi z zewnątrz. Na przykładzie linii przesyłowych wysokiego napięcia przeprowadza się regularne inspekcje, których wynik jest następnie wprowadzany do systemu, gdzie wprowadzone dane nakładają się na już istniejące informacje np. o warunkach pogodowych. W ten sposób poprzez łatwą analizę system można precyzyjnie określić np. przyczyny powstawania uszkodzeń, określić termin kolejnych inspekcji czy przygotować raport dotyczący skutków lokalnych czynników środowiskowych.

A jak zbierane są informacje w terenie? Zapraszamy do obejrzenia filmu trzymającego w napięciu :)

środa, 21 lipca 2010

Skanowanie zabytków

O skanowaniu laserowym zabytków już pisaliśmy. Dzisiaj piszą o tym inni - dla przykładu artykuł z Dziennika Bałtyckiego z dodatku Twój Dom, a w nim artykuł p. Alicji Charzyńskie pt. Mierzenie z laserową precyzją. Przyjemniej lektury, bo jak widać można o rzeczach wydawałoby się skomplikowanych technologicznie pisać łatwo i przyjemnie. I nawet w wakacyjnym duchu!


piątek, 9 lipca 2010

Pomorskie ma swój Departament Geodezji i Kartografii

29 czerwca 2010 Zarząd Województwa Pomorskiego podjął uchwałę, na podstawie której 1 lipca bieżącego roku utworzony został Departament Geodezji i Kartografii.




Jakie zadanie będzie realizował nowy departament? Geodeta województwa będzie:
- prowadził wojewódzki zasób geodezyjny i kartograficzny
- będzie zlecał wykonanie i udostępniał mapy topograficzne i tematyczne dla obszaru Województwa
- tworzył, w uzgodnieniu z Głównym Geodetą Kraju, oraz prowadzi i udostępnia bazy danych obiektów topograficznych o szczegółowości zapewniającej generowanie standardowych opracowań kartograficznych w skalach 1:1O000 - 1:100 000 (w tym kartograficznych opracowań numerycznego modelu rzeźby terenu) oraz standardowych opracowań kartograficznych: map topograficznych w skali 1:1O000
- będzie wykonywał analizę zmian w strukturze agrarnej oraz programował i koordynował prace urządzeniowo-rolne
- będzie monitorował zmiany w sposobie użytkowania gruntów oraz ich bonitacji
- będzie współdziałał z Głównym Geodetą Kraju w prowadzeniu państwowego rejestru granic i powierzchni jednostek podziałów terytorialnych kraju, w tym prowadzi bazę danych dotyczącą tego rejestru w części obejmującej obszar województwa
- będzie sporządzał zestawienia zbiorcze danych objętych ewidencją gruntów i budynków województwa
- będzie prowadził wojewódzką bazę danych nieruchomości we współpracy z Departamentem Majątku Województwa
- będzie prowadził i nadzorował projekty z zakresu geodezji i kartografii współfinansowane z funduszy europejskich.

Na stanowisko dyrektora departamentu powołany został geodeta województwa pomorskiego – Krystian Kaczmarek.

poniedziałek, 5 lipca 2010

Już po GEOMATYCE

W dniach 1-2 lipca odbyła się Konferencja dedykowana nowoczesnej geodezji i kartografii pod nazwą GEOMATYKA 2010. Konferencja ta była skierowana do pracowników i pracodawców branż inżynieryjnych, głównie z dziedziny geodezji, budownictwa, inżynierii transportu, architektury, planowania przestrzennego, hydrografii, administracji i nawigacji samorządowej. Wystawa technologiczna cieszyła się dużym zainteresowaniem wśród studentów, kadry naukowej z uczelni w Polsce oraz przedsiębiorców. Organizatorem konferencji był Zakład Geodezji, Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska Politechniki Gdańskiej.

Firma APEKS była oczywiście obecna podczas tej imprezy i prezentował właściwości skanowania laserowego 3D, przy użyciu lasera VZ-400 firmy RIEGL.



sobota, 3 lipca 2010

Tachimetr do lamusa

28 czerwca ukazał się obszerny artykuł w Dzienniku Bałtyckim pt. Rewolucja w walizce. Autor Tomasz Słomczyński słusznie podsumowuje znaczenie skanowania laserowego we współczesnej geodezji. Rzeczywiście technika, jaką stosuje firma APEKS do prowadzenia prac wybiega w przyszłość, jednak nie ma od tego odwrotu. Skanowanie laserowe to rewolucja w pracy geodety – w ciągu paru chwil można dokonać milionów pomiarów. A wyniki mamy od razu w wersji elektronicznej, gotowe do edycji, do przesłania czy do wydruku. Żaden geodeta pracujący tradycyjnymi metodami nie jest w stanie osiągnąć takiej wydajności pracy. Nie mówiąc już o dokładności pomiaru. W przytoczonym artykule Maciej Matysik z firmy APEKS z Gdańska opisuje możliwości skanera laserowego 3D - VZ400 austriackiej firmy Riegl. Jednak najważniejszym argumentem za stosowaniem tej techniki pomiaru jest pełne odwzorowanie rzeczywistości, zarówno obiektu budowlanego, jak i samego terenu. Zapraszamy do przeczytania artykułu!

piątek, 2 lipca 2010

System GPS - część 2

W pierwszej części pisaliśmy, czym w ogóle jest system GPS. Dzisiaj czas na wyjaśnienie podstawowych terminów związanych z tym tematem.

Pomiary pseudoodległości – pomiary odległości satelita – antena odbiornika na podstawie porównania emitowanego przez satelitę kodu i jego repliki generowanej przez odbiornik. Są to tzw. wyznaczenia nawigacyjne, autonomiczne. Dokładność określenia pozycji rzędu kilku metrów.

Pomiary fazowe – to rodzaj pomiarów stanowiący o wysokiej dokładności wyznaczenia pozycji w technice GPS. Różnicowe pomiary fazowe z dokładnością 1/100 cyklu fazowego fali nośnej umożliwiają wyznaczenie różnic odległości dwóch odbiorników z dokładnością milimetrową.

Pomiary różnicowe (względne) – podstawowy rodzaj pomiarów GPS w zastosowaniach geodezyjnych polegających na wyznaczeniu pozycji względem punktu (punktów) o znanym położeniu (punkcie referencyjnym)

W kategorii pomiarów różnicowych w zależności od stosowanych procedur pomiarowych wyróżniamy:
1. gdy odbiorniki przez cały okres gromadzenia danych pozostają nawzajem w bezruchu
- obserwacje statyczne
- szybkie statyczne (FastStatic, Rapid Static),
2. gdy jeden lub więcej odbiorników się przemieszcza, a przynajmniej jeden prowadzi pomiar
stacjonarnie
- Stop&Go semi-kinematic
- kinematyczne
3. pomiary RTK (Real Time Kinematic) - pozwalające na uzyskanie pozycji z dokładnością centymetrową w czasie rzeczywistym (konieczne jest ustanowienie komunikacji pomiędzy odbiornikiem bazowym a ruchomym, w celu przesyłania korekt). Zwykle odbywa się to za pośrednictwem radia, coraz częściej jednak wykorzystywane są sieci telefonii komórkowej.

Sensor – odbiornik, zasadnicza część zestawu, do której dostarczane są za pośrednictwem anteny dane z satelitów.

Controller, data logger – urządzenie, za pośrednictwem którego komunikujemy się z odbiornikiem (ustawiamy tryb pracy, częstotliwość rejestrowania danych itp.), i w którym odbywa się rejestracja danych.

















Okno – przestrzeń, w której znajdują się obserwowane satelity, zwykle określa się je w stopniach określających kąt wzniesienia satelity nad horyzontem, powyżej którego sygnały z satelity są rejestrowane.
„Odcinanie części sygnału jest konieczne ze względu na niekorzystny wpływ „grubej” warstwy troposfery i jonosfery nad horyzontem.

Zasłona – naturalny lub sztuczny obiekt ograniczający dotarcie sygnału z satelity do anteny odbiornika

DOP (dilution of precision) – wskaźnik określający geometrię układu odbiornik – satelity systemu GPS w danym momencie (GDOP, PDOP, VDOP, HDOP)

Epoka (interwał pom.) – jeden zarejestrowany cykl obserwacyjny zwykle 5, 10 lub 15 sekund

czwartek, 1 lipca 2010

Skanowanie laserowe zabytków

Unikatowe w skali kraju, gdańskie piwnice odkryte przez archeologów w 2006, po długim okresie oczekiwania mają szanse wrócić do stanu pierwotnej świetności. Znalazły się środki, chęci i przede wszystkim technologie, dzięki którym już niedługo będzie można oglądać zrewitalizowany obiekt.

XIII-wieczne piwnice odkryte przez archeologów na gdańskim Placu Dominikańskim doczekały się pozytywnej decyzji o ich rewitalizacji. W chwili obecnej na placu, objętym ścisłą ochroną, prowadzone są równolegle prace zabezpieczające, archeologiczne i konserwacyjne. To najstarsze zachowane w Gdańsku wnętrze zostało również zinwentaryzowane za pomocą nowej technologii - skanowania laserowego 3D. Zakład Usług Inżynierskich Apeks Sp. z o.o. z Gdańska podjął się zadania wykonania trójwymiarowego modelu punktowego piwnic przy użyciu skanera laserowego VZ400 firmy RIEGL.

- Wynikiem skanowania laserowego jest chmura punktów, w której każdy punkt ma precyzyjnie określone w przestrzeni współrzędne (X, Y, Z). Pozwala to na dokładne zobrazowanie poszczególnych elementów i detali, jak również całych powierzchni czy kubatur – wyjaśnia mgr inż. Paweł Kowalewski, geodeta, specjalista d/s skanowania z firmy ZUI Apeks Sp. z o.o. - Jest to obecnie najszybsza i najdokładniejsza metoda sporządzania dokumentacji tego typu obiektów. Następnie zeskanowane dane przenoszone są do komputera, gdzie w dedykowanym oprogramowaniu RiSCAN PRO powstaje trójwymiarowy model punktowy. Wraz ze skanerem skalibrowany jest aparat fotograficzny, dzięki czemu, każdy pomierzony punkt otrzymuje właściwą kolorystykę zgodną z oryginalnym obiektem. Czas pomiaru oraz ilość pozyskanych informacji przestrzennych czyni skanowanie laserowe bezkonkurencyjnym w stosunku do tradycyjnych metod pomiaru. - dodaje Paweł Kowalewski.




























W chwili obecnej ekipy archeologów, konserwatorów i budowlańców pracują nieprzerwanie, aby jak najszybciej dokonać pełnego badania odkrytych piwnic. Po wykonaniu wszystkich prac planowane jest stworzenie w tym miejscu skansenu archeologicznego, gdzie oprócz możliwości zwiedzenia piwnic, będzie można obejrzeć wydobyte cenne znaleziska oraz zapoznać się z historią tego miejsca. Planowane jest przygotowanie multimedialnej sali gdzie z zastosowaniem nowych technologii projekcji prezentacji, filmów i hologramów, będzie można zapoznać się ze wszystkimi efektami wykopalisk i prac prowadzonych w tym miejscu.

- Stworzony przez firmę Apeks cyfrowy model najstarszego murowanego budynku klasztoru oo. Dominikanów w Gdańsku jest obecnie najbardziej zaawansowaną technicznie metodą dokumentacji obiektów zabytkowych. Pozwala on na bardzo dokładną inwentaryzacje trudną do osiągnięcia metodami tradycyjnymi. Skaning laserowy połączony z obróbką pozyskanych danych umożliwił wygenerowanie modelu w skali 1:1 z zachowaniem najmniejszych szczegółów poszczególnych faktur, pozwala on na dokonywanie wszelkich pomiarów obiektu. W przyszłości umożliwia szczegółowe monitorowanie stanu zabytku. – wyjaśnia mgr Maciej Szyszka kierownik badań Muzeum Archeologicznego w Gdańsku.

Prezentacja z wynikami skanowania, przygotowywana przez Apeks, na potrzeby Muzeum Archeologicznego w Gdańsku, może dokonać rewolucji w przygotowaniu dokumentacji obiektów zabytkowych. Użyta technologia skanowania laserowego 3D może okazać się niezwykle pomocna przy szybkim, niezwykle dokładnym i ograniczonym kosztowo dokumentowaniu obiektów ulęgających degradacji. Sama technologia skanowania jest nie inwazyjna, nie wymaga sztabu specjalistów i pozwala uzyskać w krótkim czasie trójwymiarowy model punktowy w pełni odwzorowujący obiekt. Skaner laserowy wykonuje pomiar punktów w zasięgu 3600 w poziomej oraz 1000 w pionie. Rozpiętość odległości wynosi 1,5–500 m daje możliwość skanowania obiektów wielko kubaturowych. Jedynymi ograniczenia dla urządzenia są warunki meteorologiczne, w postaci opadów atmosferycznych, które mogą zakłócić dokonywany pomiar.

- Jesteśmy zaskoczeni dokładnością pomiarów, jaką daje skanowanie laserowe. Dzięki opracowanemu raportowi mamy udokumentowany każdą cegłę, każdy nawet najmniejszy element muru piwnicy - mówi mgr Henryk Paner, dyrektor Muzeum Archeologicznego w Gdańsku, który sprawuje pieczę nad zabytkowymi romańskimi piwnicami. – W przypadku obiektów zabytkowych, w tym archeologicznych szczególnie istotne jest zachowanie wszelkich środków bezpieczeństwa, aby podczas prac konserwatorskich nie uszkodzić obiektu. Skanowanie laserowe sprawdza się tutaj doskonale – jest bezinwazyjne, nie wymaga fizycznego kontaktu z badanym obiektem. – dodaje Henryk Paner.

- W przypadku gdańskiego obiektu odkrytego metodami archeologicznymi, będącego najstarszym obecnie znanym wnętrzem, model cyfrowy pozwoli na szczegółowe doprojektowanie brakujących elementów, takich jak pola sklepień, umożliwiając prezentację rewitalizowanego zbytku szerokiej rzeszy odbiorców. – wyjaśnia mgr Maciej Szyszka, archeolog z Muzeum Archeologicznego w Gdańsku. - Skaning laserowy w archeologii pozwala na ultra precyzyjną dokumentację stanowisk i stanowi narzędzie przyszłości pożądane podczas każdych badań. – podsumowuje Maciej Szyszka.